Jak używać i konserwować patelnię żeliwną?

Do czego służy patelnia żeliwna?

Każdy posiadacz patelni żeliwnej zastanawia się, w jaki sposób zadbać o jej właściwy wygląd oraz sprawić, aby posłużyła nam jak najdłużej. Nie jest to proste, gdy nie mamy pojęcia, czym jest żeliwo i dlaczego niektóre z wykonywanych przez nas zabiegów oczyszczających mogą zniszczyć lub poważnie uszkodzić takową strukturę. Dlatego też jeszcze przed nabyciem patelni żeliwnej warto zapoznać się z treścią poniższego artykułu i dowiedzieć się, w jaki sposób należy używać patelni żeliwnych i konserwować je.

Do czego służy patelnia żeliwna, wie prawie każdy jej posiadacz. Osobom niewtajemniczonym warto nadmienić, iż patelnia żeliwna jest wykorzystywana jako naczynie kuchenne głównie do obróbki cieplnej potraw mięsnych oraz dań jarskich. Na rynku pojawiły się również takie naczynia, jak żeliwna patelnia do naleśników czy żeliwna patelnia do pizzy.

Korzystanie z tego typu patelni nie jest niczym nowym, ponieważ żeliwo było wykorzystywane już przez nasze mamy i babcie. Zaletą tego naczynia jest fakt, iż wytrzymuje ono bardzo wysokie temperatury, stąd też patelnia żeliwna nadaje się doskonale na ognisko. Ponadto jej stali użytkownicy mają świadomość, do czego patelnia żeliwna może być jeszcze wykorzystana. Można potraktować ją jako naczynie żaroodporne i włożyć do rozgrzanego piekarnika. Wytrzymuje ona temperatury do 250 stopni Celsjusza.

Obecnie patelnia żeliwna znajduje zastosowanie nie tylko w kuchni przydomowej, ale i w wielu restauracjach, gdzie przekonano się o jej wyjątkowych zaletach. Należy wspomnieć, iż patelnia żeliwna do grillowania nadaje się idealnie, ponieważ zamyka wszystkie soki w mięsie oraz wpływa na polepszenie aromatu smażonych potraw, nadając mięsom kruchość, zaś warzywom zwartą, jędrną strukturę.

Ponadto patelnia żeliwna do zapiekania będzie doskonałym pomocnikiem przy tworzeniu m.in. domowych tortilli. Warto dodać, że możemy pokusić się także o zaprezentowanie jej poza kuchnią, szczególnie gdy mamy gości. Nikt nie będzie zniesmaczony, gdy ujrzy na stole takie naczynie, jakim jest patelnia żeliwna do serwowania potraw gorących i dań smażonych czy patelnia żeliwna do paelli.

Pierwsze użycie patelni żeliwnej

Patelnia żeliwna przed pierwszym użyciem musi zostać odpowiednio zakonserwowana – w przeciwnym razie jej właściwości zostaną poważnie naruszone, a funkcje praktycznie przestaną istnieć. Dodać warto, iż patelnia żeliwna swoje właściwości może stracić już po pierwszym nieodpowiednim jej zastosowaniu i użytkowaniu. Niestety tego błędu nie da się już naprawić, a żeliwo nadaje się tylko do wyrzucenia.

Każda patelnia żeliwna wymaga, aby jej obsługa była zgodna z tym, w jaki sposób w ogóle traktuje się surowiec, jakim jest żeliwo. Naczynie kuchenne tego rodzaju to specyficzna patelnia, która wymaga trochę starania i zaangażowania w jej konserwację. Patelnia żeliwna wymaga, aby przygotowanie jej do użycia było sumienne i staranne. Przed pierwszym użyciem można, a nawet trzeba zakonserwować patelnię żeliwną. Wystarczy w tym celu umyć ją pod bieżącą gorącą wodą. A później tylko dokładnie osuszyć i posmarować olejem. Tak przygotowane naczynie wstawiamy do rozgrzanego do 150 stopni Celsjusza piekarnika. Patelnia żeliwna wypalanie toleruje doskonale i dzięki temu wzmacnia się jej struktura. Po upływie odpowiedniego czasu można ją wyjąć, dokładnie ostudzić, jak również delikatnie usunąć nadmiar oleju. Patelnia żeliwna uwielbia olejowanie, zaś sam tłuszcz doskonale zakonserwuje jej całą powierzchnię. Jeśli nasza patelnia posiada jakiś uchwyt, który przeszkadza w użytkowaniu jej w piekarniku, to nie pozostaje nic innego, jak tylko intensywnie ją rozgrzać na płycie gazowej naszego pieca.

Czy patelnia żeliwna nadaje się na indukcję?

Wiele osób zapomina, że indukcja rządzi się swoimi prawami. Połączenie w stylu patelnia żeliwna – indukcja zazwyczaj stwarza ryzyko, iż zbyt szybkie nagrzanie żeliwa spowoduje, że nie będziemy w stanie gotować na tego typu patelni. Szybkie nagrzanie nie sprzyja odpowiedniemu przygotowaniu potraw, które mogą zacząć się po prostu rozpadać lub być zbyt suche.

Optymalnym rozwiązaniem jest nastawienie indukcji na średnią moc – w ten sposób palnik będzie działał na 1/3 ogólnej mocy, jaką generuje. Warto porzucić przyzwyczajenie związane z używaniem żeliwa na płytach gazowych oraz kuchenkach elektrycznych i nieco zmodyfikować zasady. Patelnia żeliwna ma posłużyć nam przez długi czas, jeśli natomiast będziemy ją zbyt mocno przegrzewać, to wówczas naczynie będzie nadawało się do wyrzucenia. Przegrzane żeliwo przestanie spełniać swoją rolę albo będzie przesmażać potrawy, ale zmieniać ich smak i sprawiać, że będą one niezbyt aromatyczne i kruche.

Ogólna zasada obowiązująca w kwestii jak smażyć na płycie indukcyjnej polega więc na tym, aby redukować moc tak, by nie powodować zbytniego przegrzania żeliwa. Połączenie w stylu patelnia żeliwna – indukcja nie wyklucza się, lecz musi być dopasowane do zasad działania tego rodzaju płyty. Ma to szczególne znaczenie, gdy na indukcji umieszcza się takie naczynia, jak żeliwna patelnia do orzeszków czy do gofrów. Wówczas należy ze szczególną ostrożnością ustawić moc indukcji, aby uniknąć ryzyka przypalenia. Kwestia ta dotyczy także potraw, które wymagają krótkiego i mało intensywnego smażenia.

Nasza patelnia żeliwna do ryb czy do takich potraw, jak jajecznica, z pewnością będzie zawodna, gdy moc płyty indukcyjnej zwiększy się do ½. Nabywając taki produkt, jak patelnia żeliwna do placków, warto również zastanowić się nad mocą indukcji, aby nie wyrzucać tego typu potraw do kosza. Patelnie tego rodzaju nie lubią nagłej zmiany temperatur, dlatego też należy do nich wkładać potrawy o temperaturze pokojowej, nie zaś mrożonki czy skute lodem mięso. Odmrażanie nie polega na obróbce cieplnej w naczyniu, ale na długim procesie, który odbywa się przy pomocy temperatury otoczenia.

Jak myć patelnię żeliwną?

Żeby sprawdzić czy patelnia żeliwna przywiera można wykonać prosty test. Jeśli jest ona źle konserwowana i zabezpieczana, każda potrawa będzie automatycznie przywierać do jej powierzchni. Jeśli problem ten pojawił się nagle, to warto użyć soli kuchennej i podgrzać ją w patelni, a następnie usunąć jej resztki. Po jednym zabiegu tego typu problem powinien zniknąć. Jeśli się on powtarza, czynność tę można wykonać kolejny raz – aż do skutku. W przypadku każdego naczynia kuchennego, ważna jest odpowiednia konserwacja i pielęgnacja po użyciu. Dzięki temu patelnie i garnki posłużą nam znacznie dłużej. Ważne jest to zarówno w przypadku patelni żeliwnej, jak i w kwestii dotyczącej tego, jak myć patelnię ceramiczną.

To, co wyróżnia naczynie takie jak patelnia żeliwna, to smażenie w wyższych temperaturach i ciepło, które rozchodzi się po całej powierzchni. Jeśli Twoja patelnia żeliwna brudzi na czarno, to oznacza to, że albo jest nieodpowiednio umyta, albo też została nieprawidłowo przygotowana do działania. Bywa tak, że już po pierwszym błędnym użyciu patelnia żeliwna przypala i nadaje się wyłącznie na śmietnik, bowiem z takim naczyniem nie da się pracować w kuchni, szczególnie w wysokich temperaturach czy przy łatwo rozpadających się potrawach. Każdy zada zatem pytanie – jak czyścić patelnie żeliwne, aby były lśniące i nie uległy uszkodzeniu? Odpowiedź na to pytanie jest wyjątkowo prosta: do mycia patelni nie używamy żadnych detergentów.

Zabronione jest stosowanie mleczek, proszków do garnków czy płynów z octem i sodą itp. Patelnia żeliwna ulega uszkodzeniu w zmywarce, dlatego należy robić to wyłącznie ręcznie. Nie jest to czynność zbyt skomplikowana ani czasochłonna. Każda patelnia żeliwna dobrze znosi mycie w odpowiedniej temperaturze i osuszenie w najbardziej dokładny z możliwych sposobów, najlepiej ręcznikiem papierowym. Pozostawienie mokrej patelni naraża ją na korodowanie, co z pewnością nie będzie zachęcało do korzystania z tego typu naczynia, szczególnie gdy rdza przedostanie się do naszych potraw.